Στο ισπανικό ποδόσφαιρο υπήρχε μια πρόσκαιρη, πλην ξεχωριστή, εποχή, στην οποία το clasico Real-Barca είχε υποχωρήσει σε δυναμική και το καμάρι της Καταλονίας είχε ως μεγάλη αντίπαλο την ομάδα-έμβλημα των Βάσκων (Athletic Club). Εν πολλοίς, η κόντρα ξεκίνησε από τη δυναμική πρωταθλητισμού των δύο ομάδων της χώρας των Βάσκων (Sociedad, Bilbao), αλλά η αντιπαλότητα σταδιακά (αλλά ευτυχώς πρόσκαιρα) πήρε διαστάσεις σύγκρουσης δύο κόσμων. Από τη μια πλευρά, η Barca του total football, το οποίο σαν άλλος «προφήτης» έφερε στην Καταλονία ο Cruyff (μέσω του μέντορά του Michels) και το μεταλαμπάδευε σε σταθερές βάσεις μέσω της La Masia (της περίφημης ακαδημίας της Barcelona). Από την άλλη πλευρά, η πιο σκληρή σε επίπεδο φυσικής κατάστασης παθιασμένη ομάδα- «όλοι για έναν κι ένας για όλους» του Clemente, Bilbao. Η κόντρα αναζωπυρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 80, όταν οι Καταλανοί, μετά από άκαρπες συνεργασίες με διάφορους προπονητές, κατέληξαν στον football manager, υπό την καθοδήγηση του οποίου η Αργεντινή κέρδισε το –επιεικώς- αμφιλεγόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1978, τον Cesar Luis Menotti. Ο Menotti ανέλαβε την τεχνική ηγεσία της Barca τον Μάρτιο 1983 και αμέσως προσπάθησε να περιορίσει την εξάρτηση των blaugrana από το total football, ώστε να εντάξει ομαλά στην ομάδα το νέο αστέρι του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, τον Diego Maradona. Με αυτό τον τρόπο, η Barcelona από ομάδα συνόλου μετατρεπόταν, μέχρι να αναλάβει ο Cruyff την τεχνική ηγεσία, σε club βασιζόμενο στις ατομικές εξάρσεις παικτών με ξεχωριστό χάρισμα. Στη Χώρα των Βάσκων, συντελούταν μια μίνι ποδοσφαιρική επανάσταση. Οι δυο εμβληματικές ομάδες της περιοχής έκαναν ταυτόχρονα πρωταθλητισμό, εκμεταλλευόμενες την υποχώρηση των δύο super clubs της χώρας, ειδικά η Sociedad κατέκτησε τον τίτλο το 1981 κι έκανε το repeat το 1982. Ωστόσο, η ομάδα που ενσάρκωσε τη σύγκρουση των δύο διαφορετικών κόσμων ήταν η Bilbao του Clemente. Η Athletic απείχε από τους εγχώριους τίτλους από το 1956, κινείτο για χρόνια μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας και, επί Clemente, εξέλιξε τη physical εκδοχή του παιχνιδιού. Θα μπορούσαμε να την παρομοιάσουμε με την Atletico του Simeone σε μια λιγότερο γρήγορη εκδοχή, αλλά με ακόμα πιο σκληρό κι ενίοτε αντιαθλητικό στιλ. Κοινώς, συνδύαζε έναν σύγχρονο, κοντρολαρισμένο ρυθμό με τα πιο πρωτόγονα αντανακλαστικά του αθλήματος (κινήσεις rugby). Η εξίσου διάσημη ακαδημία των Βάσκων (cantera) τροφοδοτούσε την πρώτη ομάδα με παίκτες-σκυλιά του πολέμου που μάτωναν τη φανέλα (Goikoetxea, Sarabia, Zubizarreta, Urkiaga, Urtubi, de Andres, Argote και ο αρχηγός Dani). Ο Menotti ξεκίνησε επιτυχημένα την καριέρα του στον πάγκο της Barca επικρατώντας της αιώνιας αντιπάλου Real Madrid με 2-1 στον τελικό του Copa Del Rey. Ωστόσο, ο τίτλος του πρωταθλητή παρέμεινε στη Χώρα των Βάσκων, απλώς άλλαξε κάτοχο, με την Athletic του Clemente να το κατακτά στο νήμα από τη Real Madrid για πρώτη φορά μετά από 27 χρόνια. Η ένταση στις σχέσεις μεταξύ των Βάσκων αυτονομιστών (ETA) και της φίλα προσκείμενης στην Καταλονία σοσιαλιστικής κυβέρνησης ενσαρκώθηκε στον αγωνιστικό χώρο και, ιδίως, στη μάχη των πάγκων. Ο Menotti επέκρινε τις μεθόδους του Clemente ως αναχρονιστικές, χαρακτήριζε την τακτική του προσέγγιση καταστροφική για το άθλημα, ενώ θεωρούσε την σιδηρά πειθαρχία που απαιτούσε άνευ όρων από τους παίκτες-στρατιώτες του σημάδι ολοκληρωτικής ιδεολογίας. Ο Clemente έδινε έμφαση στην ξεχωριστή ψυχοσύνθεση των Βάσκων, αναπαράγοντας εν μέρει τα φυλετικά στερεότυπα της πρόσφατης φρανκικής δυστοπίας, καταλογίζοντας στον Menotti ξέπλυμα του δικτατορικού καθεστώτος του Videla στο Μουντιάλ 1978, το οποίο κατέκτησε υπό την καθοδήγησή του η Αργεντινή εντός έδρας μέσα σε ένα αρρωστημένο κλίμα πολιτικής προπαγάνδας μέσω του λαοφιλούς αθλήματος. Η πρώτη επίσημη συνάντηση των δύο προπονητών σημαδεύτηκε από τον σοκαριστικό τραυματισμό του Diego (ρήξη χιαστών στο αριστερό γόνατο) εξαιτίας ενός δολοφονικού μαρκαρίσματος του Goikoetxea, το οποίο μάλιστα ο διαιτητής της αναμέτρησης δεν τιμώρησε με κόκκινη κάρτα. Ο σκληροτράχηλος και συχνά αντιαθλητικός αμυντικός της Bilbao τιμωρήθηκε μετά τον αγώνα με 18 αγωνιστικές αποβολή από τα γήπεδα, η οποία μειώθηκε στις 6 μετά από έφεση. Ο Clemente δικαιολόγησε τον παίκτη του και καταλόγισε στον Maradona μαλθακότητα και τάση για θεατρινισμό. Αποκορύφωμα του φανατισμού που δηλητηρίασε παροδικά τις σχέσεις των δύο ομάδων ήταν η μελανή κηλίδα στην ιστορία των οπαδών της Bilbao, όταν σφύριζαν εκκωφαντικά κατά την τήρηση ενός λεπτού σιγής για τους φιλάθλους της Barca που χάθηκαν άδοξα σε τροχαίο δυστύχημα λίγες ημέρες πριν τον τελικό του Copa del Rey (1983-84). Η συγκεκριμένη αναμέτρηση σημαδεύτηκε από επεισόδια πρωτοφανούς έντασης μεταξύ ποδοσφαιριστών, τεχνικών επιτελείων και οπαδών, η οποία πυροδοτήθηκε από το εκτός φάσης χτύπημα του Maradona στον Sola της Bilbao. Η Athletic θριάμβευσε για μια ακόμα φορά σε έναν αγώνα που πήγε στη δύναμη, το physical play των μαχητών του Clemente είχε καταφέρει να υποτάξει τις τεχνικές δεξιότητες των αστέρων του Menotti. Το δολοφονικό μαρκάρισμα του Goikoetxea στον Maradona... Έχει ενδιαφέρον να δούμε την μετέπειτα πορεία των πρωταγωνιστών αυτής της τόσο ξεχωριστής ποδοσφαιρικής ιστορίας, της σύντομης, αλλά αξιομνημόνευτης, άσπονδης έχθρας μεταξύ δύο ομάδων εξίσου καταπιεσμένων διαχρονικά από το κατεστημένο της Μαδρίτης. Ο Menotti αποχώρησε το καλοκαίρι του 1984 με τη στάμπα του loser, ο Maradona ζήτησε μεταγραφή και έγινε ο απόλυτος ηγέτης της Napoli, ενώ ο Clemente επέστρεψε για δεύτερη θητεία στην Bilbao με τη μοίρα να τον εκδικείται και να απολύεται ως ξεπερασμένος coach μετά από βαριά ήττα με 1-6 στο San Mames από την ανανεωμένη Barca του πιο inspiring ποδοσφαιρανθρώπου όλων των εποχών, Johan Cruyff.
Συνοψίζοντας, δύο προπονητές-ισχυρές προσωπικότητες έγιναν το σύμβολο της διαχρονικής τακτικής σύγκρουσης ανάμεσα στο physical και το artistic στιλ παιχνιδιού. Και πάνω απ’ όλα, απέδειξαν για μια ακόμα φορά ότι το ποδόσφαιρο και η πολιτική είναι άρρηκτα συνδεδεμένα κοινωνικά συμβάντα στη συνείδηση της μάζας, ειδικά σε μια χώρα με τόσο ανεπτυγμένες αυτονομιστικές τάσεις εθνοτικών ομάδων και, ιδιαίτερα, σε μια εποχή άκρως πολωμένη ανάμεσα στους νοσταλγούς του φασίστα Franco και στους οραματιστές μιας σύγχρονης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
0 Comments
|
Author |